Danskant vzw beleidsnota inzake grensoverschrijdend gedrag
Situering
Deze beleidsnota kwam tot stand als een opdracht van de Vlaamse overheid. Naar aanleiding van de subsidieovereenkomst voor de beleidsperiode 2018-2021 werd op vraag van de minister en in overleg met de Vlaamse Jeugdraad een doelstelling inzake Grensoverschrijdend gedrag generiek in elke subsidieovereenkomst 2018-2021 opgenomen.
De vereniging geeft aan het thema integriteit voortdurend aandacht op vlak van preventie, vorming en sensibilisering.
Ze tekent daarvoor een integriteitsbeleid uit op maat van de vereniging tegen uiterlijk 31 december 2018, waarbij gezorgd wordt voor een reactiebeleid.
De vereniging heeft tegen uiterlijk 31 december 2018 een eigen aanspreekpunt integriteit
(API) of heeft een overeenkomst met een andere vereniging met het oog op een gedeelde API.
Het aanspreekpunt volgt een eerste opleiding en intervisie tegen 30 juni 2019.
Historiek
Door de methodologie van de werking waarbij wij vooral met occasionele en tijdelijke groepen in aanraking komen is het onderwerp grensoverschrijdend gedrag nooit echt een issue geweest bij Danskant vzw.
De afgelopen 10 jaren is er één geval geweest waarbij de gedragingen van een deelnemer aan de opleiding aanleiding zou hebben kunnen geven tot grensoverschrijdend gedrag. Na samenspraak met het opleidingsteam is deze deelnemer vertrokken van de opleiding.
Aangesloten dansgroepen werken autonoom in hun eigen locatie. Tot op heden is er nooit melding geweest van gevallen van grensoverschrijdend gedrag waarbij Danskant vzw om raad of ingrijpen werd verzocht.
Wat ziet Danskant vzw als grensoverschrijdend gedrag
Grensoverschrijdend gedrag is elke vorm van ongewenst gedrag die jouw persoonlijke grenzen overschrijdt. Dit is uiteraard subjectief en persoonlijk. Voor een stuk is het ook cultureel of maatschappelijk bepaald. Wat voor jou niet aanvaardbaar is, kan dat wel zijn voor anderen. Probeer steeds duidelijk te maken wat voor jou wel of niet kan, om misverstanden te vermijden. Meestal gaat het om pesten, ongewenst seksueel gedrag of geweld, maar eigenlijk komt elke vorm van ongewenst gedrag in aanmerking: intimidatie, stalking, discriminatie, chantage ...
Verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag
(bron: KU Leuven)
Pesten
Onder (cyber)pesten verstaan we gedrag met als doel of gevolg de persoonlijkheid, waardigheid of integriteit van een persoon aan te tasten of een vijandige of kwetsende omgeving te creëren. Pestgedrag kan zich uiten in woorden, gebaren of handelingen, die gedurende een bepaalde tijd plaats hebben. Het kan gaan om systematisch roddelen, verspreiden van beledigende inhoud via sociale media of sociaal isoleren van iemand, maar het mag niet verward worden met een wederzijds conflict of vriendschappelijke plagerijen.
Discriminatie
Er is sprake van discriminatie wanneer je in een vergelijkbare situatie ongelijk behandeld, achtergesteld of uitgesloten wordt op basis van persoonlijke kenmerken.
Er kan bijvoorbeeld onderscheid worden gemaakt op afkomst, sekse, huidskleur, seksuele voorkeur, leeftijd, religie, handicap of chronische ziekte.
Ongewenst seksueel gedrag
Elke vorm van verbaal, niet-verbaal of lichamelijk gedrag met een seksuele connotatie dat tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast of waardoor een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd.
Geweld
Onder "geweld" verstaan we het psychisch of fysisch lastigvallen, aanvallen, bedreigen of stalken. Het kan gaan over verbale agressie (vloeken, schelden), bedreigingen of fysiek geweld.
Doelgroep
Danskant vzw ziet als doelgroep voor dit beleid ALLE stakeholders van de vereniging.
- Het voltallig bestuur. (AV, Rvb, DB)
- Alle vrijwilligers.
- Alle deelnemers aan activiteiten en bij uitbreiding hun ouders (of wettelijke voogden).
- Alle klanten en leveranciers (zowel van producten als van diensten)
Toepassingsgebied
- Deze beleidsnota is van toepassing bij alle activiteiten en initiatieven door Danskant vzw ingericht.
Occasionele en tijdelijke groepen
Danskant vzw werkt vooral met occasionele en tijdelijke groepen. Dit maakt het moeilijker om preventie, vorming en sensibilisering aan te bieden.
Regels en afspraken
Danskant vzw heeft reeds een aantal regels en afspraken gemaakt en op papier gezet om de werking van de organisatie te regelen.
- De statuten van de vereniging.
- Het huishoudelijk reglement van de vereniging.
- De algemene voorwaarden van de vereniging.
- De privacyverklaring van de vereniging.
Wat verwacht/eist Danskant vzw van haar stakeholders?
- Dat elke stakeholder de ander accepteert en respecteert zoals hij is en niet discrimineert. Iedereen telt mee binnen de vereniging.
- Dat elke stakeholder rekening houdt met de grenzen die de ander aangeeft.
- Dat elke stakeholder de ander niet lastig valt.
- Dat elke stakeholder de andere geen schade berokkent.
- Dat elke stakeholder op geen enkele wijze misbruik van zijn/haar eventuele machtspositie.
- Dat elke stakeholder niet scheldt en geen gemene grappen of opmerkingen maakt over anderen.
- Dat elke stakeholder de ander niet negeert.
- Dat elke stakeholder niet meedoet aan pesten, uitlachen of roddelen.
- Dat elke stakeholder geen geweld of bedreiging gebruikt.
- Dat elke stakeholder niet ongewenst te dichtbij komt en de ander niet tegen zijn of haar wil aan raakt.
- Dat elke stakeholder zich onthoudt van ongewenste seksueel getinte aandacht.
- Dat elke stakeholder geen ongepaste vragen stelt en geen ongewenste opmerkingen maakt over iemands persoonlijk leven of uiterlijk.
- Dat elke stakeholder anderen helpt om zich ook aan deze afspraken te houden en degene die zich daar niet aan houdt aanspreekt.
Wij vinden afspraken over de manier van omgaan met elkaar belangrijk, omdat iedereen zich prettig en veilig moet kunnen voelen. Dit kan alleen als je elkaar in je waarde laat en elkaar met respect behandelt. Dit betekent dat wij in onze vereniging alle vormen van ongelijkwaardige behandeling zoals, pesten, machtsmisbruik, discriminerende, racistische, seksistische of (seksueel) intimiderende gedragingen of opmerkingen, of het hiertoe aanzetten, ontoelaatbaar vinden.
Beter voorkomen dan genezen
Het spreekt voor zich dat Danskant vzw de voorkeur zal geven aan het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag. Daarom roepen we alle stakeholders van de vereniging op om in de eerste plaats te kiezen voor een gesprek met die persoon waarvan we grensoverschrijdend gedrag aanvoelen.
Misschien is een opmerking over deze ervaring aan de andere al voldoende om het aanvoelen van grensoverschrijdend gedrag te stoppen
Communicatie en sensibilisering
Danskant vzw zal op haar website een tekst (integriteitsverklaring) publiceren waarin de gewenste omgangsregels worden beschreven.
Deze tekst zal ook expliciet uitleg verschaffen over de manier waarop Danskant vzw zal omgaan met grensoverschrijdend gedrag.
Ook zal deze tekst de mogelijkheden opsommen en uitleggen aan wie grensoverschrijdend gedrag zou ervaren. Hoe er mee om te gaan, hoe en waar te melden.
De procedure na een melding van grensoverschrijdend gedrag krijgt tevens voldoende aandacht in deze tekst
Vertrouwensfiguur – aanspreekpunt (API)
Danskant vzw zal een vertrouwensfiguur aanduiden die de eerste contactpersoon zal worden waartoe iedereen die grensoverschrijdend gedrag zou ervaren zich kan wenden.
Onze vertrouwensfiguur zal in alle autonomie en anonimiteit kunnen handelen om melding van grensoverschrijdend gedrag te verwerken. Deze anonimiteit kan op verzoek van de melder worden aangehouden indien er beslissingen op bestuursniveau moeten worden genomen.
De vertrouwensfiguur zal gebonden zijn aan beroepsgeheim, discretieplicht.
- Het beroepsgeheim is de plicht om te zwijgen over feiten en gegevens van derden, die iemand bij het uitoefenen van zijn beroep te weten is gekomen. Het beroepsgeheim geldt niet als de betrokkene toestemming geeft om aan derden inlichtingen te verstrekken.
- Discretieplicht is de verplichting om bij het uitoefenen van zijn functie geen vertrouwelijke gegevens vrij te geven aan anderen dan diegenen die gerechtigd zijn er kennis van te nemen.
Taakomschrijving API
- Luistert naar het verhaal van de melder of vraagsteller.
- Vormt zich een beeld van de situatie en probeert in te schatten welke stappen verder noodzakelijk zijn.
- Bespreekt mogelijke doorverwijzingen of verleent advies over mogelijke stappen.
- Informeert over afspraken, procedures of reglementen die binnen de organisatie bestaan.
- Zorgt ervoor dat elke vraag of klacht serieus genomen wordt. Hij of zij ziet erop toe dat de interne procedure gevolgd wordt en biedt ondersteuning bij de stappen die moeten worden gezet tijdens het intern behandelen van een vraag, klacht of melding.
- De API heeft geen hulpverlenende of onderzoekende rol. Voor professionele ondersteuning, hulpverlening of melding, verwijst de API door naar externe instanties binnen hulpverlening, politie en justiti
Danskant aanspreekpunt integriteit (API)
- Voor alle vragen, meldingen, klachten, opmerkingen kan je terecht bij Joyce Vanlersberghe
- Je kan contact nemen met Joyce via
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Reactiebeleid
Vertrouwelijkheid – anonimiteit
Het is van belang om vertrouwelijkheid en anonimiteit van de melder/klager te garanderen. Een webformulier kan de indruk wekken om deze vertrouwelijkheid en anonimiteit te doorbreken. Om ervoor te zorgen dat zo’n webformulier haar doel bereikt moeten er een minimum aantal gegevens worden gevraagd en dat kan voor de melder als bedreigend worden gezien.
Wellicht kan een telefoonnummer deze vertrouwelijkheid en anonimiteit beter garanderen.
Melding – klacht
We maken een onderscheid tussen een melding en een klacht.
Bij een melding is het niet steeds noodzakelijk om een feedback aan de melder te bezorgen. Hier kunnen we spreken van een melding zonder vervolg.
Bij een klacht moet er steeds mogelijkheid zijn van feedback naar de klager toe. Er moet iets worden opgelost.
Beoordeling van melding en klacht
Wie zal beoordelen wat er met een melding of klacht moet gebeuren?
In eerste instantie zal dit moeten gebeuren door de API. Wellicht kan dit ook al in samenspraak met de melder/klager. Wellicht heeft hij/zij reeds een gewenste oplossing in gedachten.
Danskant vzw moet ervoor zorgen dat meldingen/klacht ernstig worden genomen en daar waar een oplossing nodig is deze binnen een redelijke termijn kan worden voorzien.
Vlaggensysteem
Het Sensoa Vlaggensysteem is een in Vlaanderen ontwikkelde methodiek om seksueel gedrag in te schatten en gepast te reageren. Aan de hand van 6 criteria kan je seksueel gedrag indelen in 4 categorieën, aangeduid met verschillende kleuren vlaggen.
Dit gaat dus over seksueel gedrag. Wij zien de opdracht ruimer namelijk: pesten, discriminatie, ongewenst seksueel gedrag en geweld.
Misschien kan het vlaggensysteem een tool zijn voor onze API. Dan enkel voor het deelaspect seksueel gedrag in het beleid grensoverschrijdend gedrag.
Omgangsregels en gedragscode
Het komt erop neer dat omgangsregels bedoeld voor iedereen van organisatie. Dus vrijwilligers, medewerkers, deelnemers, bestuur, echt iedereen.
De gedragscode is er voor begeleiders, dus voor vrijwilligers die een verantwoordelijkheid hebben voor deelnemers.
Danskant vzw kiest dus beter voor omgangsregels. Zoals we leren uit de historiek van het onderwerp grensoverschrijdend gedrag is dit niet echt een issue bij Danskant vzw. Een gedragscode EN omgangsregels zou “overkill” zijn. Daarom beter één tekst dat voor iedereen van toepassing kan zijn.
Stappenplan
Bij het opstellen van onze beleidsnota kunnen we dit stappenplan aanwenden om gestructureerd de tekst(en) op te stellen:
Stap 1: Signalen herkennen en vermoeden formuleren
Stap 2: Aanpakken van het vermoeden van grensoverschrijdend gedrag
Stap 3: Aanpak van het feit of van het versterkt vermoeden van grensoverschrijdend gedrag
Stap 4: Evaluatie en nazorg
Deze beleidsnota werd goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Danskant vzw tijdens de bijeenkomt van deze Algemene vergadering van 8 december 2018 te Mechelen